zondag 6 februari 2011

Eerst even


Aldo van Eyck. Mail C1. Dank!
Leuk wat je een tijdje geleden over Aldo van Eyck schreef. Hij was inderdaad een groot bewonderaar van volkskunst uit alle windstreken. Hij was bv de eerste van wie ik een enthousiast verhaal over de Dogon hoorde.

Ja, Dogon. Maar hij kende daarnaast ook de mensen rond professor Huizinga en de Tellem expedities hier (alle links hier in een nieuw venster). Tellem woonden vroeger naast de Dogon. Ben ik zelf nog op expeditie mee geweest...
Uhh, ik wil aantekeningen plaatsen bij die Rogier Bedaux. Die is conservator of zoiets nu, van het volkenkundig museum in Leiden. En beklaagde zich, in de NRC, nauwelijks aangesteld, over handelaars in etnografica, etnografica waarvan de herkomst niet helemaal zuiver was. Welnu. In de tijd van de Tellem expedities was Bedeaux de grootste handelaar in Tellem en Dogon. En in dat -ondertusen onbetaalbare- antropomorfe aardewerk uit de Zuid Sahara. Kijk...

Trouwens: naar mijn vaste overtuiging kun je echt grote kunstenaars (en van Eyck was er zoëen) herkennen aan de ruimhartige manier waarop ze andere kunstenaars kunnen bewonderen. De mindere goden doen in het openbaar vaak wat zuinigjes over hun concurrenten. Die lappen die hij dus o.a. van jou kocht; die heeft hij zelfs op een overzichtstentoonstelling van zijn werk laten zien. En hield er een gloedvol betoog bij (allemachtig, wat kon die man goed spreken) dat de moderne westerse architectuur, worstelend met het probleem van bouwen voor de massa's, er goed aan zou doen om wat beter naar de kunst van vreemde volken te kijken. Hij wees toen op doeken met herhaalde patronen, waar bij betere beschouwing allerlei subtiele afwijkingen in te zien waren. Het resultaat was een onderhuidse spanning, niet een-twee-drie te verklaren. Architecten; doe er je voordeel mee, priemde van Eyck's vinger in de lucht.



Je hebt volledig gelijk. Het is zoals mijn intellectual father, Samuel Eilenberg, steeds benadrukte: "Als je een conservator wilt spreken, dan heeft die wél of geen tijd. Als hij géén tijd heeft, dan heeft hij geen kennis van zaken."

Trouwens, jouw eigen foto van die ikat is een klein voorbeeld: onderaan in het patroon hangen van die ijspegels, en bij ééntje zit er een v-vormig uitsteeksel aan. Wonderlijk. Je vraagt je af: waarom doet zo'n wever dat? Hij of zij heeft de afwijking niet nodig omdat het patroon anders niet uitkomt, of iets dergelijks. Even een klein speels wulpsigheidje? Je komt er niet achter. Maar het is ineens een bizondere ikat, geen dertien-in-een-dozijn-ding.

Ach... Die pegel, dat is de middelste... Neem me niet kwalijk dat ik je zo rauw terugwerp in de dagelijkse realiteit...

Oude foto van die ikat trouwens. Logeerde ooit bij Beate Reinheimer, keramiste. Hier. Liet die ikat daar liggen per ongeluk. Heeft de ongelofelijke domoor hem in de wasmachine gestopt...
Krijg trouwens nog 800 gulden van haar. Al 20 jaar. Nadat je dus de hele familie, geen cent te makken, op vakantie meegenomen hebt, geld aan ze geleend, brieven onbeantwoord, aangetekende brieven geweigerd. Kunstenaars...

O, ennuh, het is niet zozeer "weven" hoor met die ikat. Het is een kwestie van tie-dye op de draad, vóór het weven mét die draad. En het vagige van de ikat hierboven ontstaat omdat je alleen de schering verft met tie-dye.
Hier (ikat iha) is ook sprake van inslag-ikat. Nooit vamme leve gezien..

Wat niet wil zeggen dat het niet anders kan. Op Bali maakten ze "double ikats", waar de schering én de inslag tie-dye waren bewerkt. Héél erg moeilijke techniek.



Deze is heel geometrisch, en daarom "makkelijker". Maar ja, wel veel "controleerbaarder" dan een niet-geometrische, op kwaliteit. Uiterst scherpe randen hier...

Over Tellem gesproken: in mijn collectie heb ik een Tellem tie-dye lapje. Het enige bekende Afrikaanse tie-dye ding. Althans 15e eeuws.
Tellem hier.

Recept
Javaanse tahoe
Snij de tahoe in plakken, die plakken elk in twee repen, droogdeppen, en die repen in blokjes. Hussel die in een theedoek om ze nog droger te krijgen.
Frituur de blokjes op 170 graden tot ze goudbruin zijn. Frituur ze niet te lang want dan lossen ze op. Ze worden niet bruiner dan goudbruin. Zodra = goudbruin = OK.
Bak ui, Spaanse peper en knoflook aan in arachideolie.
Maak er op laag vuur een saus van met goela djawa en ketjap manis en wat asin.
Warm de tahoe in de saus op, voeg wat citroensap toe en serveer met seroendeng.



Van dat koken gisteren kwam weer niks. Dat wil zeggen ik was halverwege toen er bezoek kwam etc. Heb later stukkie koolvis, al gebakken puntpaprika en blikkie kidneybonen gedaan. Die puntpaprika, dat was de "middaggroente". 's Middags eet ik ei of koolvis of kip (stukkies gekookt in de vriezer) met niks verder. Nou ja, met soy en sambal, dat dan weer wel...

Maar gisteren, vanavond dus om zo te zeggen, wel een probleem. Ik moet enerzijds een redelijk dunne saus hebben waarin ik die stukjes hertebief pocheer. Anderzijds moet ik een beetje gebonden saus hebben voor door die champignons in die bladerdeeg pie. En dat mag best dezelfde saus zijn natuurlijk, plusmin. Maar ja, hoe doe je dat, een saus maken en daarná die saus binden? Zonder strooipoeder bedoel ik? Kijk...

Formule 1 begint er weer langzaam aan te komen en shit, eerste radiobericht "Kubica zwaar ongeluk". Hier.



"Surgeons fighting to save his hand".
Maar hij kan wel tegen een stootje. Zie boven en onder Montreal.

Las vandaag over Frankfurt, My Zeil.
Wow. Hier. Dat moet je gezien hebben, dat laat zich niet van plaatjes af serveren...
Toen ik er de laatste keer was, toen bestond dat nog niet. Wel die kade met zeven of acht musea naast mekaar, en daaronder Sachsenhausen met appelwijn en riviervis...

Zag disk 1 van The Pacific. Dat komt erg traag op gang... 1941, Pearl Harbour, dat hoeft toch niet traag te zijn, toch?
Je hebt er een mooie film over, over Pearl Harbour. Maar die is moeilijk te vinden omdat die weggedrukt is door een latere shit-romantische met dezelfde naam.

En nou ga ik koken. En als er nog weer iemand aan de deur kompt met gezeur en gezeik, dan wordt die weggeranseld...