zaterdag 9 november 2013

Uitsmijters



Best lekker hoor, als het met fatsoen is gemaakt.
Goed brood, goeie ham, goeie kaas, goeie eieren...
Niet teveel flauwekul eromheen...

Ik bestel altijd "zonder boter, en bruin brood".

Vlinder-gesneden augurkjes erbij!

Wiki hier.

("Uitsmijter spek" schrijven ze dikwijls. Nooit van gehoord.)


Uitsmijter ham kaas

Net als bij tosti's is dat een beetje de standaard.

Beide gerechten met wit of bruin brood, en lijken veel op mekaar, afgezien dan van dat ei.
Maar van uitsmijter Hawaii, daarvan hoor je nooit. Net zomin als van Tosti Ros. Gelukkig trouwens.


Variaties

Uitsmijter ros dus, dat zie je veel.
Of enkel ham of enkel kaas.
Of dat de kaas eróp moet liggen. Zie hier (alle links hier in een nieuw venster).
Of "bolletje of prik", niet of wel doorgeprikte dooiers. (Uhh, dit is van lang geleden opa!)


Uitsmyter

Gereg wat slegs uit 'n gebakte eier op brood met 'n snytjie koue vleis bestaan.
Uit Ndl. uitsmijter, 'n afleiding met -er van uitsmijten 'uitsmyt, na buite smyt, na buite gooi'. Die gereg word so genoem omdat die eiers vinnig uit die pan gegooi word, of omdat dit 'n gereg is wat vinnig voorberei kan word en daarom net voor sluitingstyd, voordat gaste uitgesmyt word, nog vinnig geëet kan word.

(Die teks wor vinnig uit die raam gesmyt!)



Strammer Max

Zie hierboven.

Nederlandse websites schrijven dat Strammer Max met "spek" wordt gemaakt (en ik bedoel nou niet dat ze schrijven dat Nederlandse uitsmijter ook met spek wordt gemaakt).
Nee, met "Speck" is dat. En dat is ham, althans in dit geval. Bijvoorbeeld: "Tiroler Speck", dat is Tiroler ham. (Uhh... Wat is trouwens Tirol in het zigeuners? Triool. En aluminium? Amilium. Weer wat geleerd.)

En nog wat: twee eieren is in Duitsland normaal, zelfs één ei is heel normaal, Duits of niet.
Drie eieren, dat is volledig ongekend.

Heel normale een-ei zie hier, maar ja, wel flink Speck dan dus.
(Zie een Spaanse variant hier trouwens; het is een kleine wereld!)

Zie Duitsland ook hier.
Lijkt me prima te eten.

Uhh, je leest veel dat Uitsmijter een afgeleide van Strammer Max is, en dat Strammer Max met gebakken brood wordt gemaakt.
Urban legends...


Croque Madame

Daar kom je dan franco-allemanisch automatisch op, als bastaard van de tosti en de uitsmijter. De uitsmosti. De tostijter.

Van onder naar boven, als het goed is:
brood ("pain de mie", vormbrood, "ons witbrood" zeg maar)
béchamel
gekookte ham (jambon blanc, jambon de Paris)
Emmentaler
brood
béchamel
ei (wat door het bakken van de croque, in de oven, gebakken wordt).

Croque monsieur heb je ook, dat is hetzelfde, maar dan zonder ei.

Croque Auvergnat (uit de Auvergne): rauwe ham en bleu (d'Auvergne). Zie hier.
Croque boum boum (wip wip, bums bums): kaas, bolognese, of kaas ham bolognese. Zie hier. Ik vind het altijd een heel vreemd gerecht.
Croque suédoise (Zweeds): gerookte ham en kaas. Zie (slechte foto, vond niks beters) hier


Het is werkelijk moeilijk ploughman's lunch met ei te vinden.
Helemaal onmogelijk met gebakken ei.
Zwart spul hierboven is Branston pickle, zie hier.

En verder

Plougman's lunch

Dat zou ook een uitsmijter zijn, maar dat klopt niet.
Het is hoogstens een zeg maar even stevig lunch-gerecht.
Meestal is het zoiets als dit hier. En die appel, dat móet! Zie hierboven.

Maar je hebt wel ploughman's lunches met gebakken ei hoor. Maar dat gaat dan vaak richting bonenhap, English breakfast zeg maar, zie hier. Of het gaat richting -meestal uiterst fraaie- tosti's, zie hier


Portugal

Zie hierboven.

Zelf thuis doe ik het als volgt.
Mooi brood roosteren met olijfolie.
Olijfolie, ui, knof... En een pepertje, of flink peper malen...
Stukken tomaat, ff, eieren erboven breken...
Paprikapoeder, zeezout malen, op de toast die hele handel.

En ja, olijven.
Enkel en alleen zwarte natuurlijk!


USA

Eggs Benedict

New York
Muffin, bacon, eieren, hollandaise.
Zie hier.

Hangtown Fry

Gepaneerd gebakken oesters, gebakken eieren met bacon erop of omelet met bacon erin, brood.
California.


Brood uit de elektrische oven...